Koronavirusi mutiraju naročito u mladim šišmišima

Nova australijska studija objavljena 17. jula 2025. rasvjetljava kada i kako nastaju nove varijante koronavirusa kod šišmiša. Istraživanje objavljeno u časopisu Nature Communications pod naslovom Synchronized seasonal excretion of multiple coronaviruses coincides with high rates of coinfection in immature bats otkriva da su mladi šišmiši češće zaraženi i da bi mogli biti ključni izvor prenosa virusa na druge vrste.

Naučnici iz Australije su tokom tri godine prikupili više od 2500 uzoraka fekalija od dvije vrste šišmiša — crnih letećih lisica (black flying foxes) i lisica sivih glava (grey-headed flying foxes) — koje prirodno izlučuju koronaviruse. Testiranje ovih uzoraka pokazalo je da su koronavirusi najzastupljeniji kod mladih šišmiša u periodu od marta do jula, kada se odbijaju od majčinog mlijeka i ulaze u fazu spolne zrelosti.

U studiji se posebno naglašava da su infekcije i koinfekcije koronavirusima najčešće kod juvenilnih i mladih odraslih šišmiša, naročito u periodu odbijanja od majke. Upravo tada dolazi do najveće učestalosti izlučivanja virusa, a istovremena prisutnost više različitih sojeva otvara mogućnosti za njihovu rekombinaciju. Ta preklapanja u izlučivanju različitih kladova virusa posebno su izražena kod mlađih jedinki, koje time predstavljaju ključnu tačku za evoluciju novih varijanti.

Vodeća autorica studije, dr Alison Peel sa Veterinarskog fakulteta Univerziteta u Sydneyju, istakla je da je veliki broj šišmiša bio istovremeno zaražen s više različitih koronavirusa. Mladi šišmiši, čiji se imunitet još razvija i koji su pod većim fiziološkim stresom, predstavljaju pogodno okruženje za širenje i evoluciju virusa, čime se povećava rizik prelaska novih sojeva na druge životinje, uključujući i ljude.

Ova saznanja pomažu boljem razumijevanju kako nastaju nove zarazne bolesti i kako ih na vrijeme prepoznati i spriječiti. Prelijevanja patogena s vrsta na vrstu, uključujući i sa divljih životinja poput šišmiša koji su prirodni rezervoar patogena, a naročito virusa na ljude se dešavaju češće nego što mislimo, ali isto tako rijetko rezultuju pandemijama obima one iz 2020. Dok porijeklo COVID-19 još uvijek nije 100% jasno (i vjerovatno neće nikada biti), dokazi i iskustva više stoje na strani prirodnog prelijevanja iz divljine nego na strani da je virus vještački kreiran. No to pitanje ostaje, zbog političkih agendi otvoreno i MAGA pokret gura upravo priču da je virus kreiran u laboratoriji u Wuhanu jer se radi o antikineskom narativu.