Prvi tragovi života izvan Zemlje? Teleskop James Webb otkriva moguće biosignale

Astronomi su uz pomoć teleskopa James Webb možda napravili veliki iskorak u potrazi za vanzemaljskim životom — u atmosferi jedne udaljene planete pronađeni su gasovi koji se na Zemlji stvaraju isključivo biološkim putem.

Mogući tragovi života na planeti K2-18 b

Naučnici su pomoću svemirskog teleskopa James Webb detektovali hemijske tragove gasova u atmosferi egzoplanete K2-18 b, koji se na Zemlji proizvode isključivo djelovanjem živih organizama — naročito mikroorganizama poput morskih algi.

Otkriveni gasovi su dimetil-sulfid (DMS) i dimetil-disulfid (DMDS). Njihovo prisustvo može značiti da je ova planeta domaćin mikrobiološkom životu. Ipak, istraživači naglašavaju da ne najavljuju otkriće života, već mogućeg biosignala — indikatora biološke aktivnosti.

„Transformacijski trenutak“ u astrobiologiji

„Ovo je prelomni trenutak u potrazi za životom izvan Sunčevog sistema. Pokazali smo da je moguće detektovati biosignale na potencijalno nastanjivim planetama postojećim tehnologijama. Ušli smo u eru posmatračke astrobiologije“, izjavio je astrofizičar Nikku Madhusudhan sa Univerziteta u Cambridgeu, koji je predvodio istraživanje.

Šta znamo o planeti K2-18 b?

K2-18 b je udaljena oko 124 svjetlosne godine od Zemlje i nalazi se u sazviježđu Lava. Ima masu 8,6 puta veću od Zemljine i prečnik 2,6 puta veći. Orbitira unutar tzv. „nastanjive zone“ — udaljenosti od zvijezde na kojoj može postojati tekuća voda.

Planeta je dio klase tzv. „sub-Neptuna”, a naučnici je svrstavaju u potencijalne „hycean” svjetove — planete prekrivene okeanima i okružene atmosferom bogatom vodonikom, koje bi mogle podržavati mikrobiološki život.

Šta je do sada otkriveno?

James Webb je ranije otkrio prisustvo metana i ugljen-dioksida u atmosferi ove planete, što je bio prvi dokaz postojanja ugljeničnih molekula na nekoj planeti u nastanjivoj zoni. Sada su pronađeni i DMS i/ili DMDS — u količinama koje se, prema trenutnim saznanjima, ne mogu objasniti bez biološke aktivnosti.

Gasovi su detektovani u koncentracijama većim od 10 dijelova na milion, što je hiljadama puta više nego u Zemljinoj atmosferi. Šansa da je riječ o statističkoj grešci iznosi svega 0,3%.

Ipak — oprez!

Uprkos uzbuđenju, naučnici pozivaju na oprez. Potrebno je ponoviti mjerenja i isključiti mogućnost da ovakvi gasovi nastanu i bez života — putem dosad nepoznatih hemijskih procesa.

„Prvo moramo ponoviti mjerenja još dva do tri puta kako bismo potvrdili signal i podigli nivo pouzdanosti na gotovo jednu u milion. Drugo, potrebne su dodatne teorijske i eksperimentalne studije da ispitamo može li postojati nebiološki način za stvaranje ovih gasova“, rekao je Madhusudhan.

Kako se dolazi do ovih podataka?

James Webb koristi tzv. tranzitnu metodu — analizira svjetlost zvijezde dok planeta prolazi ispred nje, a dio te svjetlosti prolazi kroz atmosferu planete. To omogućava naučnicima da otkriju koji se gasovi tamo nalaze.

Veliko „ako“ i još veće pitanje

Ovo otkriće otvara mogućnost da nismo sami u svemiru, ali odgovori tek slijede.

„Ovo je veliko ‘ako’ u pitanju da li je riječ o životu. Nije u interesu nikoga da prerano tvrdi da smo otkrili život“, zaključio je Madhusudhan.

The post Prvi tragovi života izvan Zemlje? Teleskop James Webb otkriva moguće biosignale appeared first on Nauka govori.