Ko je Trebinjac koji je u srcu Banjaluke podigao mauzolej

Godinama već, dok prolaznici žure ka svojim svakodnevnim obavezama, pogled na impozantni spomenik na pravoslavnom groblju „Sveti Pantelija“ u Banjaluci izaziva mnoga pitanja. Taj neobičan hram u starogrčkom stilu, sa svojim detaljima koji izgledaju kao da nisu dio banjalučkog okruženja, intrigira Banjalučane svih generacija.

I dok zub vremena polako, ali neumoljivo ostavlja tragove na mnogim spomenicima, ovaj mauzolej, uprkos svim izazovima, odolijeva decenijama i ostaje misterija koja budi maštu. Ko je bio njegov tvorac? I zašto je odabrao baš ovakvu formu, koja je, na prvi pogled, potpuno neuobičajena za ovaj grad?

Savo Milić, Hercegovac iz jednog trebinjskog sela, stigao je u Banjaluku sredinom 19. vijeka, a njegov dolazak, kako kažu, obilježio je ne samo njegov život, već i razvoj grada. Kao i mnogi drugi pridošli iz Hercegovine, Savo se bacio na trgovinu i brzo stekao imanje.

Tokom godina, osim bogatstva, dobio je i tri sina, a njegov porodični život u Banjaluci obilježen je velelepnom kućom koju je izgradio blizu Ferhadije i koja je vjerovali ili ne imala lift. Da, prvi lift u Banjaluci! Ovaj detalj, ali i činjenica da je Savo uveo mnoge novine u svakodnevni život grada, ukazuje na to da je bio dalekovidni trgovac, uvijek u potrazi za inovacijama.

Na svom Facebook profilu, istoričar Zoran Pejašinović, profesor banjalučke Gimnazije, piše o Miliću kao o „pronicljivom“ i „pomalo neobičnom“ trgovcu, koji nije oklijevao da donese nove ideje i izume u Banjaluku. Jedna od najzanimljivijih odluka koju je Savo donio tokom života bila je izgradnja porodične grobnice, što nije bilo neobično za imućne trgovce toga vremena.

Međutim, ono što je mnoge Banjalučane iznenadilo i izazvalo brojne komentare bila je neobična arhitektura porodične grobnice, u kojoj je prvi sahranjen sam Savo Milić 1886. godine, dok je posljednji ispraćaj u njoj bio 1996. godine, kada je sahranjena Nataša Babić.

Na pravoslavnom groblju „Sveti Pantelija“, uz druge tradicionalne spomenike, iznikao je hram u starogrčkom stilu, tačnije korintski hram, koji je potpuno izmijenio uobičajeni izgled groblja. Zbog ovog interesantnog arhitektonskog rješenja, Banjalučani su se pitali šta je to Savu Milića podstaklo na izgradnju ovakvog mauzoleja. Da li je to bio uticaj njegovih putovanja ili jednostavno, želja da ostavi nešto nesvakidašnje?

Ogovor se krije u jednom putovanju

Pejašinović smatra da je odgovor možda zapravo jednostavniji nego što se čini. Naime, u svom poslovnom putovanju u Beču, Savo je mogao da bude inspirisan Hramom Avgusta i Livije iz 1. vijeka nove ere, koji je tokom vremena služio kao hram razuma, a kasnije i Trgovački sud. Ova sličnost između bečkog hrama i Savinog mauzoleja je više nego očigledna, smatra Pejašinović, iako nije siguran da li je Milić bio upoznat sa istorijom tog objekta.

Bez obzira na sve, misteriozni mauzolej koji je Savo Milić ostavio u Banjaluci i danas izaziva mnoga pitanja. Razlog izgradnje vjerovatno je bila njegova želja da nastavi intrigirati i nakon smrti, a u tome je sigurno uspio. Možda nikada nećemo saznati sve odgovore, ali jedno je sigurno, Savo Milić bio je čovjek koji je svojim vizijama, inovacijama i neobičnim idejama ostavio neizbrisiv trag u istoriji svog grada, prenosi Aloonline.ba.

The post Ko je Trebinjac koji je u srcu Banjaluke podigao mauzolej appeared first on Banjaluka uživo.